Design. Een containerbegrip dat breed inzetbaar is voor visueel gerelateerde uitingen, van zweedse design meubels, webdesign tot evenementen als de Dutch Design Week. Maar ook non-visueel komt deze term steeds meer terug in allerlei bedrijfsprocessen zoals design thinking – een instrument voor innovatie en verandering binnen bedrijven – en service design – een proces gericht op waardecreatie voor zowel de klant als het bedrijf.
Ook ik als vormgever krijg het label ‘designer’ opgeplakt. Ik leg me daarbij toe op de meer visuele kant van deze term.
Er is – gelukkig – steeds meer aandacht voor de invloed van visuele merkbeleving. Dat de visuele identiteit van een merk mede bepalend is voor het succes daarvan staat inmiddels vast. Merken die design in de kern van hun bedrijven hebben opgenomen zijn onderscheidend, winstgevend, en hebben tevreden klanten. De visuele identiteit reikt daarbij van online tot offline, van verpakking tot website. Ben jij bewust van de cruciale rol van design voor jouw merk? Onlangs heb ik hier een dag inspiratie over opgedaan tijdens het Marketing & Design Congres.
Via deze blog geef ik je een grafisch kijkje in – een deel van – mijn wereld. Laat ik je graag zien dat design verder reikt dan de subjectieve vraag ‘mooi of niet mooi?‘. Dé manier om de werkwijze van iemand te doorgronden, is immers om eens over zijn schouder mee te kunnen kijken.
De start van een nieuw project begint bij Factor Tachtig vaak met een brainstorm. Het gewenste design moet namelijk bij de doelgroep en het merk passen. Iets wat in het voortraject zeker gesteld wordt. Daarin worden onder andere merk-ambities, klant-imago en reeds aanwezige uitingen of historie in kaart gebracht. De uitstraling van een merk moet blijven meegroeien met de klant en vraagt eens in de zoveel tijd om een kritische blik en eventuele upgrade. Dienen we rekening te houden met een – kostbaar – merkverleden? Starten we ‘van scratch’?
Als vormgever probeer je vervolgens de wensen van de klant in te willigen zonder het praktische en technische aspect uit het oog te verliezen. De klant is en blijft daarbij de spreekwoordelijke koning en heeft altijd het laatste woord. Al gaan we waar nodig graag de discussie aan …. Wist je trouwens dat de dag van een vormgever – mijn dag althans – naast design bestaat uit koffie? Heel veel koffie? Juist in deze micro-pauzes ontstaan de beste ideeën weet ik uit ervaring.
Hoe wordt het design toegepast en waar moet het technisch aan voldoen? Wellicht heeft de klant zelf alleen ‘online’ in gedachten bij de te ontwerpen huisstijl. Maar als designer dien je jezelf af te vragen wat het bijbehorende logo ‘offline’ doet op een visitekaartje. Op de clip van een pen. In diapositief. Of op een billboard langs de A2, voorbij zoevend met 120km/u. Kortom, in deze fase denk ik na over hoe en in welke vorm het ontwerp moet worden uitgevoerd en toegepast. Hoe flexibel de opzet dient te zijn. Ofwel ‘designing the design‘.
Vorm. Uitstraling. Beeld. Dikke of dunne lijnen. Rond of rechthoekig. De uitkomst van een ontwerptraject moet een reflectie zijn van het voortraject. Aan te sluiten op je merk. Een logisch en verklaarbaar resultaat. Hetgeen je uit wilt stralen bepaalt namelijk in grote lijnen hoe iets er uit gaat zien. Wij vormgevers drukken daarbij een stempel op het design, onder andere door de gekozen verhoudingen en symmetrie in het ontwerp. Deze verhoudingen en symmetrie zorgen voor een natuurlijke balans in het ontwerp.
Dit gevoel voor verhouding en symmetrie zit overigens ingebakken in onze genen, onze cultuur en in onze opvoeding en bepaalt in grote mate wat we ‘mooi vinden of niet’. Onder andere modemerken spelen daar graag op in.
Het toepassen van The Golden Ratio – design aan de hand van de ultieme en op de natuur gebaseerde proporties – is vaak de sleutel tot succes. Niets nieuws overigens, diegene met interesse in kunst weten dat de gulden snede al in de renaissance een belangrijke rol speelde in de beeldende kunst en architectuur.
De gulden snede heeft daarbij in een wiskundige formule raakvlakken met de rij van Fibonacci. Geen wiskunde-knobbel in jouw genenpakket of is de lesstof niet blijven hangen? Bekijk dan onderstaande TEDtalk voor een gedetailleerde uitleg over de Fibonacci Sequence.
Als designer houd ik altijd rekening met the Golden Ratio-verhoudingen, en dus met de rij van Fibonacci. Meestal onbewust overigens. Mijn designs kloppen gevoelsmatig gewoon niet als ze daar van af zouden wijken. Iedere designer hanteert zo zijn of haar stelregels, the Golden Ratio is de mijne. De in de Golden ratio gehanteerde spiraal en vlakverdeling kan daarbij in zijn meest elementaire vorm oneindig zijn, maar wordt over het algemeen in 1-34 gepresenteerd:
Dat klink wellicht wat als een ver van je bed show, maar als we bovenstaande verhoudingen toepassen op het ontwerp van deze blog worden zaken al snel duidelijker:
Design lijkt op deze manier – bijna – een logische en wiskundige rekensom te worden. En ja, balans, functionaliteit en harmonie in vorm en kleur zijn belangrijk, maar ook esthetiek speelt een bepalende aspect. Voor smaak blijft dus een rol weggelegd.
Voor zover de blik over mijn schouder. Klopt de vormgeving van jouw merk? Theoretisch, dan wel gevoelsmatig? Kom eens langs voor een micro-break met een kop koffie, dan doen we – schouder aan schouder – een design check van jouw merk!