Buiten de lijntjes kleuren natuurlijk! #nevergrowup. Brainwash Festival is het grootste denkfestival van Nederland en België, met zo’n 80 programmaonderdelen op meer dan 15 locaties in Amsterdam. In één dag laat je je inspireren door verrassende en toonaangevende denkers en kunstenaars uit binnen- en buitenland.
De onderwerpen? De leefbaarheid van onze planeet. Zijn we doorgeslagen in ons streven naar geluk? Is het erg dat we ons laten sturen door algoritmen? Waarom leggen we steeds meer nadruk op onze identiteit? Maar ook onderwerpen als Artificial Intelligence & moraliteit, het einde van privacy, afhankelijkheid & verlangen, ecologische nachtmerries en de toekomst van ons lichaam komen aan bod.
We kunnen uiteraard niet alles belichten, maar een aantal opvallende presentaties willen we graag met je delen.
Caroline Criado Perez vertelde ons in de Waalse Kerk over “mister average” en wat deze gemiddelde man allemaal veroorzaakt in de wereld van vrouwen. Stel je bijvoorbeeld een wereld voor waarin je dokter je medicijnen voorschrijft die niet geschikt zijn voor jouw lichaam en de kans op zwaar letsel tijdens een auto-ongeluk daarom voor jou 47% hoger ligt. In een wereld die grotendeels door en voor mannen ingericht is en waarin dus de halve bevolking systematisch genegeerd wordt. De onderzoekster onthulde de gender-datakloof die deze discriminatie veroorzaakt. Want, het is daadwerkelijk de wereld waarin we leven. En die kloof geldt niet alleen voor de analoge wereld. Ook veel algoritmes hebben daar last van – be aware… (Haar boek over dit onderwerp is ook net uit – niet geheel toevallig).
Wetenschapper Anne-Marije Zwerver werkt bij QuTech aan de technologie van de toekomst: de kwantumcomputer. Ze vertelde over superposities, qubits en fotovoltaïsche cellen. Volg je me nog?
Haar verhaal? Toekomstige technologieën gebaseerd op kwantumtheorie kunnen ons leven enorm veranderen. Tegelijkertijd zijn ze voor ons een diep mysterie. Duidelijkheid tijdens deze presentatie hebben we niet per se gekregen. Waarbij het feit dat Anne-Marije ook nog niet helemaal weet wat quantum precies is, ook wel weer een geruststellende gedachte is. Maar dat het een impact zal krijgen op de wereld zoals we die nu kennen, is wél duidelijk. Een quantumcomputer kan bijvoorbeeld berekeningen in ongeveer 3-5 minuten uitvoeren, terwijl de huidige allerallersnelste supercomputer meer dan een mensenleven daarvoor nodig zou hebben (en wellicht voor die tijd zou doorbranden).
Balanceren op een dun lijntje. Dat kenmerkt de maatschappij van vandaag. En dat dunne lijntje is geen rode gedefinieerde lijn, maar een compleet grijs gebied waar vrijheid van meningsuiting, moraliteit en politiek elkaar raken. Is een homofobe uitspraak reden voor ontslag? En mag je vanuit een wit perspectief kritiek leveren op een beweging als Black Lives Matter? Publicist Kenan Malik onderzoekt het allemaal en legde het tijdens Brainwash haarfijn uit met mooie voorbeelden. Goed denkvoer… ik ben voor vrijheid van meningsuiting, maar ik ben tegen haatzaaien. Ik wil dat er controle is op rechtvaardigheid, maar ik wil niet dat de grote corporates (lees Facebook) gaan bepalen wat rechtvaardig is of wat wel en niet past bij vrijheid van meningsuiting. Kortom: hier kunnen we nog lang op doorfilosoferen…
Wie leest er mee als je appt? Mogen multinationals al jouw gegevens zomaar gebruiken? En wat weet de overheid allemaal van je? Schrijver en rechtsfilosoof Maxim Februari ging op het podium in gesprek met journalist Huib Modderkolk over de schaduwzijden van het internet. Een mooi voorbeeld dat Modderkolk aanhaalde, is het Elektronisch Patiëntendossier (EPD). Als jij in een andere stad een ongeluk krijgt, is het superhandig dat het ziekenhuis in jouw dossier kan zien of je een bloedziekte hebt of allergisch reageert op antibiotica. Maar, het is minder fijn als mensen bij je dossier kunnen als je de Haagse realityster Barbie bent en jouw gegevens verkocht worden aan de roddelbladen. De dunne lijn tussen gemak en ongemak is te slechten door goede beveiliging en ook vooral door eigen controle op data. Een onderwerp waar we vast nog meer van gaan horen.
Identiteit was een topic dat vaak terugkwam in het programma van Brainwash. Volgens filosoof Kwame Anthony Appiah reduceren we onszelf teveel tot kenmerken als geloof, afkomst, de groep waartoe je behoort. Hij vindt dit gevaarlijk en polariserend en pleit voor een nieuw identiteitsdenken. Neuroloog Jules Montague werd in haar vak vaak geconfronteerd door mensen waarvan de persoonlijkheid verandert door middel van hersenschade of een ziekte (zoals Alzheimer). Is die persoon nog wel zichzelf? Of nu juist zichzelf? Een leuke test: heb jij nog dezelfde persoonlijkheid nu als toen je 4 of 14 was? Interessant om daar eens over na te denken. En zeker ook voor marketingmensen die graag in ‘hokjes’ (personas) denken. Nuance is key!
Dit zijn een paar van onze highlights, maar er was meer. Veel meer. Tip: volg Brainwash op social of houd de podcasts en talks in de gaten. Napraten? Je bent welkom!